تأثیر فعالیت ورزشی طولانی‌‌ مدت بر شاخص‌های آنتروپومتریک به عنوان عوامل خطر سرطان پستان در زنان یائسه: یک کارآزمایی کنترل شده تصادفی

چکیده مقدمه: چاقی یکی از عوامل خطر اصلی در ایجاد سرطان پستان در زنان یائسه محسوب می­شود. از طرفی فعالیت ورزشی هوازی می­تواند بدون تغییر در رژیم غذایی باعث کاهش شاخص‏های چربی شود. در مرور مطالعات مشاهده شد که مطالعه طولانی مدتی در ایران در زنان یائسه انجام نشده است. بنابراین برآن شدیم تا در مطالعه‏ای به این موضوع بپردازیم که آیا شش ماه فعالیت هوازی با تغییری در شاخص­های آنتروپومتریک، به عنوان عوامل خطر سرطان پستان، همراه است. روش بررسی: این مطالعه از نوع کارآزمایی کنترل شده تصادفی است. شرکت­کنندگان زنان یائسه 50 تا 74 ساله و بی­تحرک بودند. این افراد پس از مصاحبه جهت سابقه پزشکی، آزمون قند خون ناشتا، فشار خون، و تست ورزشی به صورت تصادفی در گروه ورزش یا کنترل قرار گرفتند. مداخله  ورزشی فعالیت هوازی بود که سه روز در هفته، با شدت 70 تا 80 درصد ضربان قلب بیشینه و به مدت سه ماه انجام شد.شاخص­های آنتروپومتریک (شامل درصد چربی بدن و شاخص توده بدنی (BMI) و  آمادگی هوازی (VO2max) در شروع و پس از شش ماه اندازه­گیری شد. برای بررسی تفاوت میانگین‏ها از آزمون تی مستقل استفاده شد. یافته­ها: در شروع 41 نفر وارد طرح شدند که از این تعداد 27 نفر در پایان در طرح باقی مانده بودند. متوسط سن شرکت‏کنندگان 8/5±5/54 و متوسط BMI آنها 2/3±9/27 بود. مشخصات پایه گروه کنترل و مداخله هیچ‏گونه تفاوت معناداری نداشتند. پس از شش ماه مداخله، مصرف اکسیژن بیشینه در گروه مداخله 1/17% افزایش و در گروه کنترل 6/4% کاهش داشت و این تفاوت از نظر آماری معنادار بود  .(pvalue=0.001)درصد چربی بدن در گروه مداخله 1/2% و در گروه کنترل 4/0% کاهش داشت(p value=0.08). همچنین پس از شش ماه، BMI در گروه مداخله 2/1% کاهش و در گروه کنترل 4/1% افزایش داشت و تفاوت آنها از نظر آماری معنادار بود (p value=0.004). نتیجه­گیری: فعالیت هوازی طولانی مدت با شدت متوسط در زنان یائسه با بهبود در شاخص توده بدن، درصد چربی بدن و آمادگی قلبی تنفسی همراه بود. بنابراین فعالیت هوازی از طریق کاهش در شاخص‏های چربی بدن می­تواند خطر سرطان پستان را در زنان یائسه کاهش دهد.